بازار طلا و سکه در ایران طی روزهای اخیر با وجود ثبات نسبی در بازار جهانی، تحت تأثیر نوسانات شدید نرخ ارز در داخل کشور وارد فاز جدیدی از افزایش قیمتها شده است. این در حالی است که بهگفته فعالان صنف طلا، میزان تغییرات انس جهانی در هفته اخیر بین ۲۰ تا ۳۰ دلار بوده و این مقدار، در شرایط عادی نمیتواند چنین جهش سنگینی را در قیمتهای داخلی رقم بزند. با این حال، رشد قابل توجه نرخ دلار در بازار آزاد و همچنین انتشار برخی اخبار سیاسی و اقتصادی در سطح جهانی، زمینهساز افزایش ناگهانی قیمتها در بازار داخلی شده است.
نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان طلا، نقره و جواهر تهران در گفتوگو با خبرنگار گسترشنیوز، ضمن تشریح وضعیت کنونی بازار، تأکید میکند که بخش عمده افزایش قیمتها ناشی از رشد بیرویه نرخ ارز و بخشی نیز مربوط به متغیرهای سیاسی و اقتصادی جهانی است. او میگوید بازار جهانی طلا چنین افزایشی را توجیه نمیکند، بنابراین «حباب» سنگینی در بازار داخلی شکل گرفته که در صورت ورود و مدیریت جدی بانک مرکزی، امکان کنترل آن وجود دارد. در ادامه متن کامل این گفتگو را بخوانید.
نادر بذرافشان رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان طلا، نقره و جواهر تهران در گفتوگو با خبرنگار گسترشنیوز با اشاره به وضعیت بازار جهانی طلا گفت: در بازار جهانی تغییرات چندانی نداشتیم. نوسانات انس از ابتدای هفته در محدوده ۲۰ تا ۳۰ دلار بوده و این مقدار افزایش معمولاً نمیتواند قیمتهای داخلی را اینچنین دستخوش جهش کند. آنچه شرایط را در بازار ایران تغییر داده، پیش از هر چیز افزایش نرخ ارز است؛ افزایشی که امروز دلار را به کانالهای غیرمنتظره رسانده و بر تمام بخشهای بازار طلا سایه انداخته است.
بذرافشان با اشاره به ورود دلار به محدودههای جدید افزود: افزایش قیمت ارز و برخی اخبار سیاسی و اقتصادی در سطح جهان باعث شد این رشد شدید را در بازار داخلی شاهد باشیم. در حالیکه انس جهانی تغییر زیادی نداشته، قیمتهای داخلی بهطور غیرمنطقی افزایش یافته است. برخلاف این افزایش قیمتها، هیچگونه التهاب یا رفتار هیجانی در بازار مشاهده نمیشود و بازار همچنان در حالت رکودی و با کاهش تقاضا در حال فعالیت است.
بذرافشان در تشریح جزئیات افزایش قیمتها تاکید کرد: سکه از ابتدای هفته تا امروز حدود ۱۴ میلیون تومان افزایش داشته است.هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز حدود ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده که این میزان، کاملاً دور از انتظار و غیرکارشناسی است.
او با اشاره به فاصله قیمتهای داخلی با نرخهای جهانی، راهکار اصلی را در مدیریت بانک مرکزی میداند: اگر بانک مرکزی بتواند در زمینه کنترل نرخ ارز و همچنین عرضه سکه در بازارچه از طریق حراج و چه ثبتنام ورود کند، حباب کنونی قابل مدیریت است. حباب فعلی در بازار طلا و سکه، ناشی از اختلاف نرخ داخلی و جهانی است و بدون اقدام جدی بانک مرکزی، این شکاف ادامهدار خواهد بود.
در ادامه گفتوگو، موضوع نزدیک شدن به روز زن و روز مادر مطرح میشود؛ مناسبتی که معمولاً باعث تحرک در تقاضا میشود. بذرافشان توضیح داد: سال گذشته هم در همین ایام افزایش قیمت داشتیم، اما با وجود این افزایشها، بازار نسبت به سال قبل از آن نزدیک به ۲۰ درصد کاهش خرید را تجربه کرد. امسال نسبت به سال گذشته حدود ۶ تا ۷ میلیون تومان افزایش قیمت طلا را داشتیم. همین موضوع باعث شده مردم به دلیل شرایط اقتصادی، تورم و محدودیتهای معیشتی، توان خرید مصنوعات طلا یا حتی طلای آبشده و سکه را مانند گذشته نداشته باشند. حتی اگر بهطور سنتی تقاضا در روز مادر افزایش یابد، رشد شدید قیمتها احتمالاً سبب میشود این افزایش تقاضا محدود بماند.
بذرافشان بخش مهمی از گفتوگوی خود را به چالشهای واحدهای تولیدی و توزیعی اختصاص داد و گفت: واحدهای تولیدی ما بین ۱۵ تا ۳۰ درصد کاهش تولید و فروش داشتهاند. این آمار نشاندهنده شرایط بحرانی صنف است؛ شرایطی که در هزینههای جاری، پرسنلی و تولید فشار سنگینی ایجاد کرده است.
او با ابراز نگرانی از آینده این صنعت میگوید: اگر این روند ادامه پیدا کند، صنعت طلا که نقش محوری در اقتصاد کشور دارد، با بحرانهای جدیتری مواجه خواهد شد. لازم است شرایط معیشتی مردم بهتر شود و بانک مرکزی هم ثبات را به بازار ارز بازگرداند تا چرخه تولید تا توزیع دچار آسیب بیشتر نشود.
در پاسخ به این سؤال که «حداقل بودجه لازم برای خرید طلا در مناسبتها چقدر است؟» بذرافشان پاسخ داد: در شرایط فعلی کسی که بخواهد یک قطعه طلای سبک بخرد، باید حداقل ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان هزینه کند. این میزان حداقلی است و بسته به مدل و اجرت ساخت، میتواند بیشتر هم باشد.
او در عین حال توصیه میکند: همیشه طلا یک سرمایهگذاری امن بوده و هست، اما بهتر است مردم در زمان التهاب بازار اقدام به خرید یا فروش نکنند. بهترین زمان، وقتی است که قیمتها به ثبات برسد.
بذرافشان در بخش دیگری از گفتوگو به تحلیل آینده بازار جهانی طلا میپردازد: با نزدیک شدن به سال میلادی، معمولاً در کشورهای مختلف خرید طلا افزایش مییابد و این موضوع باعث رشد تقاضا و افزایش قیمت میشود. همچنین تجربه سالهای گذشته نشان داده که در ایام منتهی به ژانویه، بازارهای جهانی تعطیل میشوند و انس جهانی معمولاً رشد میکند.
او به تحلیل جدید برخی کارشناسان جهانی اشاره میکند: حدود دو ماه است که تحلیلها در سطح جهان نشان میدهد احتمال افزایش قیمت طلا تا ۵۰۰۰ دلار در سال ۲۰۲۶ وجود دارد. یکی از دلایل آن، کاهش استخراج طلا و افزایش هزینههای تولید است. کشورهای اروپایی و چین نیز سرمایهگذاری خود را در حوزه طلا افزایش دادهاند و این سیاستهای کلان بینالمللی میتواند قیمت جهانی طلا را در آینده بالا ببرد.
بذرافشان تأکید کرد: در یک هفته اخیر قیمتی که در ایران شکل گرفته، بههیچوجه با افزایش ۲۰ دلاری انس جهانی همخوانی ندارد. این یعنی بازار داخلی دچار حباب شده است. بخشی از این حباب به دلیل افزایش نرخ ارز و بخشی به دلیل شرایط سیاسی اقتصادی جهانی است. اما مدیریت نرخ ارز در داخل، نقش اصلی را در مهار این حباب برعهده دارد.
او بار دیگر بر نقش بانک مرکزی تأکید میکند: بانک مرکزی میتواند با کنترل نرخ ارز و اجرای طرحهایی مانند پیشفروش سکه، حباب بازار را تخلیه کند. در غیر این صورت، فاصله قیمت داخلی و جهانی بیشتر خواهد شد.
در پایان گفتوگو، بذرافشان ابراز امیدواری میکند و خطاب به خبرنگار گسترش نیوز گفت: امیدواریم شرایط اقتصادی مردم بهتر شود و بانک مرکزی با مدیریت صحیح بازار ارز، ثبات را به قیمتها بازگرداند. اگر این اتفاق بیفتد، صنعت طلا از بحران کنونی خارج میشود و مشکلات واحدهای تولیدی و توزیعی نیز کاهش مییابد. مهمترین انتظار فعالان بازار، ایجاد ثبات در نرخ ارز است؛ ثباتی که میتواند هم از افزایش بیرویه قیمتها جلوگیری کند و هم حباب فعلی را تخلیه و بازار را به وضعیت منطقی بازگرداند.
